В начало раздела
Главная страница
|
Газиз Айдарский.Биография.
Газиз Исхакович Айдарский (Валитов) родился 1898 году д.Айдарово,Зеленодольского района,
знаменитый татарский актер,режиссер, основоположник татарской оперы и основатель первого татарского театра в Москве.
С 1917 года вел просветительскую работу среди татарской молодежи в Астрахани, Архангельске.
Именно тогда раскрылся талант актера и он был приглашен в Казань, в татарский театр драмы.
В 1922-1924 годах учился в Московском Государственном театральном институте, на режиссерском отделении.
В 1924-1933 годах - художественный руководитель и главный режиссер Московского центрального татарского рабочего театра.
Жена - известная татарская актриса Сара Садыкова.
Газиз Айдарский.Татарча Биография.
Газиз Айдарский (сәхнә псевдонимы, чын исеме Газиз Вәлитов), Газиз Исхак улы Вәлитов,(1898—1933)
— актер, режиссер, театр теоретигы. Казанда Беренче үрнәк татар театры артисты (1922-1924),
Мәскәү үзәк татар эшче театрының сәнгать җитәкчесе һәм баш режиссеры (1924—1933).
1898 елда Казан губернасы Чуел өязе (хәзерге Яшел Үзән районы) Айдар авылында туган.
Әстерхан губернасы Красный Яр шәһәрендә гимназиянең 8 сыйныфын (инкыйлабка кадәр), Мәскәүдә ГИТИС тәмамлаган (1926).
1909-1917 Әстерхан губернасы Красный Яр өяз шәһәрендә (1925 елдан авыл) китап кибетендә йомышчы малай, соңрак приказчик.
1917-1918 Әстерхан губернасы мөселман эшләре буенча комиссариатта татар яшьләре арасында мәдәни-агарту эшләре белән шөгыльләнә.
«Сәйяр» труппасы белән гастрольләргә килгән Зәйни Солтанов, Касыйм Шамил чакыруы буенча Казанга кайта.
Камал I белән бергә Буа театрында бер сезон эшли.
1918-1920 ТАССР мәгариф халык комиссариатында эшчеләр комитеты сәркатибе. 1918 елда оешкан театр студиясендә режиссер.
1920-1922 ТАССР мәгариф халык комиссариатында сәнгать бүлеге мөдире. Беренче татар үрнәк театрында эшли.
Ачлыктан интегүчеләргә ярдәм итү комитеты эшендә, Татар театрының беренче бинасы (хәзерге рус ТЮЗы) төзелешендә катнаша.
1922 елда Мәскәүдә Үзәк театр сәнгате техникумына (соңрак ГИТИС) режиссерлык факультетына укырга керә,
«Коммунальщик» клубы каршында эшләп килгән татар драма труппасыннан «Эшче» театры оештыра.
«Красный Богатырь» заводында татар эшчеләренең сәнгать түгәрәге җитәкчесе.
1923-1924 Беренче татар үрнәк театрында (хәзерге Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия драма театры) эшли.
1924-1933 Мәскәүдә Мәскәү үзәк татар эшче театрының сәнгать җитәкчесе һәм баш режиссеры.
Данбаска гастрольләр оештыра.
1925-1926 Казанда беренче татар операсы «Сания»нең куючы режиссеры.
1930-1931 Казан театр укуханәсендә укыта. Мәскәү шәһәрендә нәшер ителгән «Коммунист» газетасы
һәм Казанда басылган газета-журнал битләрендә үсеп килүче милли сәхнә хакында дулкынланып
язган мәкаләләре бер-бер артлы дөнья күрә.
1933 34 яшендә туберкулез чиреннән үлә. Кабере юк, чөнки җәсәде кремацияләнә,
көл салынган савыт башта гаиләсендә саклана, аннары Милли музейга тапшырылгач, юкка чыга.
Фильм о татарском актере и режиссере Газизе Айдарском, основателе первого татарского театра
в Москве «Эшче» и основоположнике татарской оперы, поставившем на казанской сцене первую татарскую оперу «Сания».
Съемки проходили на родине режиссера в Зеленодольском районе Татарстана и в Москве,
где на сцене знаменитого Дома Асадуллаева Газиз Айдарский поставил много пьес,
в которых играла его супруга – известная татарская актриса Сара Садыкова.
ОАО «Казанская киностудия», 2008 год, 13 минут, на татарском языке.
Автор сценария и режиссер – Адель Хаиров, оператор – Эмир Золондинов.
|
|